Friday, June 5, 2009

Matematica Politico I


Prepara boso mes paso esaki ta bai ta un post largo.

Cu nos pueblo ta wordo inunda cu berekeningnan cu nunca ta klop completamente no ta nada nobo. Ata aki un otro voorbeeld bunita di esaki, e biaha aki di un medio di communicacion cual ta purba compara "appels met peren". Pa un comparacion eerlijk, mi no ta kere cu bo por compara e votamento riba dr. mr. Mito Croes pa parlamento europeo cu e votamento pa staten di Aruba 1:1, pa diferente motibo manera:

1. Mito ta riba un lista di un partido na Hulanda
2. no ta tur partido di Aruba a sostene un candidato

Pero for the sake of argument, laga nos doe mee cu e ehercisio interesante aki.

Segun Solo di Pueblo, e hecho cu dr. mr. Mito Croes a ricibi (solamente) 13720 voto ta un indicacion claro cu AVP ta den problema pa cu e eleccion na September; 13720 voto ta kom overeen cu unicamente 5 asiento. Esaki paso na Aruba e kiesdeler (e cantidad di voto cu ta dunabo derecho na un asiento) ta mas o menos 2700 voto, dus:

13720 : 2700 = 5 asiento


Probablemente ya tin algun di nos cu a ripara cu e "rekensom" aki por well di klop, pero cu e "beredenering" ta full fout. Pa di prome, e 13720 ta parti di un total di 19500 cu a registra, y un parti di e 14870 cu a actually vota. Dus pa bo tin un berekening correcto, bo mester bereken e kiesdeler di nobo, y esey bo ta haci a base di e cantidad di personanan cu a actually presenta pa deposita nan voto (14870) y e cantidad di asiento cu bo tin pa reparti (21). Dus:


14870 / 21 = 708


Dus, e kiesdeler den e situacion aki ta 708. Fine, nos a get esey out of the way. Awor, nos por bereken ta cuanto "asiento AVP lo a haya" den e situacion aki:


13720 / 708 = 19


Esey kiermeen cu "AVP lo a haya" 19 asiento, "RED lo a haya" 1 asiento y lo tin un restzetel pa parti entre nan dos. E berekening di restzetel ta complica, dus nos ta lage pa tur hende su imaginacion. Ademas, mi ta kere cu e punto ta bastante claro caba.

Porta pa nos "politiconan" y nos "reporteronan" e buki aki ta verplichte leesmateriaal

No comments:

Post a Comment